McDonald's đã tạo nên bước tiến thành công tại Nga, nhưng giờ đây mọi thứ đang sụp đổ

Khi McDonald's mở cửa lần đầu tiên ở Moscow, đó đã là một hợp đồng lớn. Vị trí Quảng trường Pushkin rất lớn, với sức chứa hàng trăm người. Đó là nhà hàng McDonald lớn nhất thế giới vào thời điểm đó. Bên trong, cửa hàng thức ăn nhanh rất nhộn nhịp. Cũng như thông thường, nó trông giống như bất kỳ cửa hàng McDonald's nào khác ở thời đó. Nhưng bên trong cửa hàng có mô hình đồng hồ Big Ben của London.

Darra Goldstein, Willcox B. và Harriet M. Adsit, Giáo sư tại Đại học Williams, cho biết, việc McDonald đến Moscow không chỉ đơn thuần là mang đến những món ăn như hamburger hay khoai tây chiên. Đó là điển hình nổi bật nhất cho thấy nỗ lực của tổng thống thời đó Mikhail Gorbechev trong việc mở ra quan hệ hợp tác quốc tế.

Sau khi vị trí đầu tiên mở cửa, McDonald's đã mở rộng phạm vi hoạt động trong nước. Tính đến tuần trước, có khoảng 850 địa điểm hoạt động ở Nga.

Nhưng cuộc chiến giữa Nga vào Ukraine đã khiến McDonald's phải thay đổi hướng đi, ít nhất là tạm thời. Mới đây, công ty thông báo rằng họ sẽ tạm dừng hoạt động tại các nhà hàng tại Nga, sau quyết định tương tự của các công ty phương Tây khác và áp lực từ các nhà phê bình.

Bà Goldstein nhận định: “Nếu việc mở cửa của McDonald vào năm 1990 tượng trưng cho sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới tại thị trường Nga, một kỷ nguyên có nhiều quyền tự do hơn, thì lối đi hiện tại của công ty không chỉ là đóng cửa kinh doanh mà còn tác động lên toàn xã hội”.

Mở cửa hàng McDonald's ở Nga không hề dễ dàng

George Cohon, người giám sát hoạt động kinh doanh của McDonald's tại Canada từ đầu những năm 1970 đến những năm 1990, đã dẫn đầu chiến dịch đưa McDonald's vào cuộc sống ở Moscow. Phải mất 14 năm để điều đó xảy ra.

Trong cuốn sách của mình, To Russia With Fries, Cohon đã trình bày chi tiết về quá trình khó khăn để mở ra địa điểm đầu tiên đó.

Ông viết: “Về phía Liên Xô, có rất ít hiểu biết thực sự về những gì liên quan đến việc thành lập hoặc vận hành một chuỗi nhà hàng McDonald. Về phần mình, chúng tôi phải xác định các địa điểm phù hợp”.

Có lẽ cấp bách hơn việc tìm kiếm một địa điểm thích hợp là việc tìm kiếm một chuỗi cung ứng khả thi. McDonald's cần nguồn cung cấp thịt và khoai tây ổn định cho hàng nghìn người ghé thăm mỗi ngày.

Ông nói: “Cohon và các thành viên khác của nhóm đã đến thăm các nhà máy chế biến thực phẩm tại địa phương và nhận thấy chúng còn thiếu. McDonald's quyết định thành lập cửa hàng của riêng mình.

Cohon viết: “Trong trường hợp không có cơ sở hạ tầng đáng tin cậy, chúng tôi sẽ phải xây dựng một cơ sở hạ tầng. Chúng tôi sẽ phải đi ngay vào vùng nông thôn và phát triển một mạng lưới các nhà cung cấp chưa có trước đây."

Khi McDonald's cuối cùng mở cửa vào năm 1990, một số người đã nghi ngờ và nghĩ rằng nó sẽ không tồn tại lâu.

"Tất cả sẽ xuống dốc. Chúng ta sẽ không biết làm thế nào để điều hành một nhà hàng như thế này", Andrei Grushin, một kỹ sư đến thăm nhà hàng vào ngày khai trương, nói với Washington Post vào thời điểm đó.

Nhưng những khó khăn của McDonald's đã được đền đáp.

Phục vụ với một thái độ niềm nở

Một trong những đặc điểm nổi bật của địa điểm McDonald ở Moscow, ít nhất là vào ngày đầu tiên đó, là nhân viên thân thiện.

"Họ luôn tươi cười. Như bạn biết đấy, ở Moscow, không phải trong mọi nhà hàng bạn đều có thể tìm thấy những người tươi cười”, một nhân viên trẻ nói với các phóng viên CNN trong ngày khai trương. 

Vào thời điểm đó ở Liên Xô, "dịch vụ ăn uống thực sự khủng khiếp. Những cửa hàng thường bẩn thỉu”, Goldstein của Đại học Williams nói.    

"Nó không chỉ là một nơi để mua bánh mì kẹp thịt kiểu Mỹ, McDonald's là một nơi gần như kỳ diệu, nơi thức ăn luôn tự bổ sung và mọi người mỉm cười với bạn”, bà nói thêm.

Thế nhưng, cũng có những vị khách hàng có những thái độ ngược lại.

"Tôi không thích nó chút nào", một người đàn ông nói với CBC về món ăn, lắc đầu. Một người khác nói rằng, ông ấy thích ăn uống và trải nghiệm các món mới, nhưng ông đã mong đợi nhiều hơn. “Bữa ăn đắt tiền”, ông chia sẻ. Theo CBC, một bữa ăn có thể tốn nửa ngày lương đối với người tiêu dùng bình thường ở thời điểm đó.

Olga Berman, lớn lên ở Moscow trước khi nhập cư vào Hoa Kỳ năm 1993, nhớ lại chuyến đi đến McDonald's với gia đình khi cô còn nhỏ.

“Với bản thân cô, đó là một trải nghiệm rất mới mẻ, đi ăn nhà hàng", cô nói. Cô ấy nhớ McDonald là "một địa điểm mới lấp lánh” .

“Nó thực sự rất sáng và sạch sẽ. Đó là một trải nghiệm đáng nhớ. Nó không giống như đồ ăn nhanh mà như chúng ta biết thời nay. Nó giống như đi đến một nhà hàng thực sự", cô chia sẻ.

Christina Frankopan lớn lên ở London. Khi còn là một thiếu niên, cô đã đến Moscow trong một vài tuần để cải thiện tiếng Nga của mình, ngay khoảng thời gian khai trương địa điểm McDonald's đầu tiên.

Vào mùa xuân năm 1990, cô đã đi cùng bạn bè để thử những món ăn tại đây. "Tôi đã đến một hoặc hai lần và hàng đợi quá dài," cô nói. 

Cô chia sẻ: “Tôi rất ngạc nhiên khi thấy rằng bao bì rất được yêu thích”. Frankopan nhớ mọi người đã mang bao bì về nhà và dán lên tường. 

Như phóng viên Richard Blystone của CNN đã nói, khi anh thuật lại câu chuyện cách đây 32 năm: "một gian hàng bánh hamburger phương Tây ở Moscow có tất cả sức hấp dẫn nội tại và thu hút mọi thực khách”.

McDonald's tạm dừng hoạt động của Nga

Sau nhiều năm đầu tư, mọi thứ đã sụp đổ trong tuần này. "Tại Nga, chúng tôi tuyển dụng 62.000 người đã đổ cả trái tim và tâm hồn vào thương hiệu McDonald's của chúng tôi để phục vụ cộng đồng người dân Nga. Chúng tôi làm việc với hàng trăm nhà cung cấp và đối tác địa phương tại Nga, những người sản xuất thực phẩm cho thực đơn của chúng tôi và ủng hộ thương hiệu của chúng tôi. Và chúng tôi phục vụ hàng triệu khách hàng Nga mỗi ngày tin tưởng vào McDonald's ", Giám đốc điều hành McDonald's Chris Kempczinski cho biết trong một tuyên bố trong tuần.

Ông nói thêm: “Trong hơn 30 năm McDonald's đã hoạt động tại Nga, chúng tôi đã trở thành một phần thiết yếu với 850 cửa hàng mà chúng tôi đang hoạt động".

Nhưng tình hình hiện tại khiến việc tiếp tục kinh doanh tại thị trường Nga là điều không thể và ít nhất là vào thời điểm này, theo vị giám đốc điều hành cho biết.

Kempczinski nói: “Các giá trị của chúng tôi có nghĩa là chúng tôi không thể bỏ qua những đau khổ của con người đang diễn ra ở Ukraine. Thêm vào đó, với sự biến động của khu vực, McDonald's không còn có thể đảm bảo nguồn cung mà họ cần một cách đáng tin cậy.  Chúng tôi đang gặp phải sự gián đoạn đối với chuỗi cung ứng của mình cùng với các tác động hoạt động khác”.

Sau 32 năm, "McDonald's đã quyết định tạm thời đóng cửa tất cả các nhà hàng tại Nga và tạm dừng mọi hoạt động trên thị trường này".

McDonald's sẽ tiếp tục trả lương cho nhân viên của mình ở Nga, công ty cho biết.

Nhưng không rõ khi nào người Nga có thể đến thăm lại một cửa hàng McDonald's ở địa phương. Kempczinski nói: “Vào thời điểm này, không thể đoán trước được khi nào chúng tôi có thể mở lại các nhà hàng của mình ở Nga”.

Bảo Bảo