Sửa đổi chính sách thuế để thúc đẩy hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp

Dự thảo Luật Thuế hiện đang thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ các doanh nghiệp, chuyên gia và nhà nghiên cứu do ảnh hưởng sâu rộng của nó đối với nền kinh tế và xã hội. Những thay đổi trong dự thảo này không chỉ có tác động trực tiếp đến ngành bia, rượu, nước giải khát – một lĩnh vực có đóng góp lớn vào ngân sách nhà nước – mà còn có thể ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác trong nền kinh tế.

Trong đó, ngành bia, rượu và nước giải khát ước tính đóng góp khoảng 60.000 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước, tương đương với khoảng 3,4% tổng thu ngân sách nhà nước trong năm 2023. Sự thay đổi chính sách liên quan đến ngành này sẽ có tác động lớn đến nguồn thu ngân sách và cấu trúc tài chính của ngành, ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận của các công ty trong lĩnh vực này.

Ngoài những ảnh hưởng trực tiếp, dự thảo Luật còn có tác động lan tỏa đến hàng loạt ngành liên quan, cùng với người lao động và người tiêu dùng. Sự thay đổi trong chính sách thuế có thể tạo ra biến động trong giá cả sản phẩm, ảnh hưởng đến sức mua của người tiêu dùng và tình hình việc làm trong các ngành liên quan, đồng thời tạo ra những thách thức và cơ hội mới cho toàn xã hội.

Sắc thuế đặc biệt đối với ngành bia, rượu và nước giải khát đang được Bộ Tài chính xem xét trong dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, nhằm kiểm soát mức tiêu thụ và ngăn ngừa lạm dụng rượu, bia. Dự thảo này đã nhận được sự đồng tình từ nhiều doanh nghiệp và chuyên gia, với mục tiêu chính là bảo vệ sức khỏe cộng đồng và điều tiết lượng tiêu thụ, đồng thời đảm bảo nguồn thu ngân sách quốc gia một cách bền vững.

Tuy nhiên, các phương án tăng thuế trong dự thảo đã tạo ra những lo ngại trong cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là ngành bia, rượu và nước giải khát, vốn đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Ngành đồ uống đã chứng kiến sự sụt giảm lợi nhuận bình quân từ năm 2021, với mức giảm thu ngân sách trung bình 10% mỗi năm từ 2020 đến 2023, và lượng hàng tồn kho đã tăng 29% trong nửa đầu năm 2024 so với năm trước. Trong bối cảnh này, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt mạnh mẽ có thể tạo thêm áp lực lớn cho các doanh nghiệp và người lao động trong ngành, làm gia tăng khó khăn hiện tại.

Vậy nên, việc điều chỉnh chính sách thuế là một công cụ quan trọng để kích thích hoạt động doanh nghiệp và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Một trong những biện pháp có thể áp dụng là giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho các công ty, đặc biệt là những doanh nghiệp nhỏ và vừa. Sự giảm bớt gánh nặng thuế này sẽ giúp các doanh nghiệp có thêm nguồn lực tài chính để đầu tư mở rộng sản xuất, cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ, từ đó gia tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Ngoài việc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, các chính sách thuế cũng nên bao gồm các ưu đãi cho các doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D). Việc cấp các khoản giảm thuế cho chi phí nghiên cứu và phát triển không chỉ khuyến khích các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo mà còn giúp thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp công nghệ cao và bền vững. Những ưu đãi này sẽ tạo ra môi trường thuận lợi cho việc phát triển các sản phẩm và công nghệ mới, đóng góp vào sự phát triển dài hạn của nền kinh tế.

Hơn nữa, việc đơn giản hóa các quy trình và thủ tục thuế là một yếu tố thiết yếu để giảm bớt gánh nặng hành chính cho các doanh nghiệp. Quy trình nộp thuế đơn giản và minh bạch sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời cải thiện khả năng tuân thủ các quy định thuế. Các cải cách này không chỉ làm tăng hiệu quả quản lý thuế mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp hoạt động, góp phần vào sự ổn định và phát triển của nền kinh tế.

Báo cáo nghiên cứu hành vi người tiêu dùng quý 2 năm 2024 của NielsenIQ cho thấy một xu hướng rõ rệt tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Khoảng 50% người tiêu dùng tại hai thành phố lớn này đã thực hiện hai biện pháp chính để cắt giảm chi phí: giảm chi tiêu cho việc ăn uống ngoài nhà và tối ưu hóa việc nấu ăn tại nhà. Xu hướng này đã dẫn đến sự suy giảm doanh thu đáng kể của các chuỗi nhà hàng và quán ăn từ đầu năm 2023. Trong vòng 12 tháng qua, mức giảm doanh thu đã đạt 6% trên toàn quốc, và lên tới 11% tại sáu thành phố lớn, bao gồm Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Nha Trang, Cần Thơ và TP. Hồ Chí Minh.

Đáng chú ý, trong hai năm gần đây, NielsenIQ đã ghi nhận sự gia tăng đáng kể trong việc tiêu thụ các sản phẩm bia có nồng độ cồn thấp. Sản lượng của nhóm sản phẩm này đã tăng gần 35% trong 12 tháng qua so với năm trước, đặc biệt là tại sáu thành phố lớn và qua các kênh bán lẻ hiện đại ở Việt Nam. Sự gia tăng này phản ánh sự quan tâm ngày càng cao của người tiêu dùng Việt Nam đối với sức khỏe và xu hướng tiêu dùng lành mạnh hơn. Đặc biệt, xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục ảnh hưởng mạnh mẽ đến ngành công nghiệp bia.

Vương Hoan