Thị trường M&A: Ngành năng lượng “hot” nhất năm 2022

Sáng 3/11 đã diễn ra buổi họp báo về “Diễn đàn Mua bán - Sáp nhập doanh nghiệp Việt Nam 2022” (M&A Vietnam Forum 2022).

Phát biểu tại cuộc họp báo, ông Lê Trọng Minh, Tổng biên tập Báo Đầu tư cho rằng hoạt động M&A đã không ngừng phát triển mạnh mẽ về số lượng cũng như quy mô thương vụ, trở thành một kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế, thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, góp phần nâng cao năng lực quản trị và sức cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp Việt Nam.

Tuy nhiên, hoạt động M&A tại Việt Nam trong thời gian gần đây đang có những động thái đáng chú ý như sự giảm mạnh về giá trị của các thương vụ. Theo dữ liệu từ KPMG, tính chung 10 tháng qua, tổng giá trị M&A ước đạt 5,7 tỷ USD, giảm khoảng 35,3% so với cùng kỳ năm 2021.

Một số nguồn tin trong cuộc cũng cho biết, nhiều thương vụ M&A, trong đó có cả những thương vụ lớn, đang chưa thể triển khai như kế hoạch bởi còn gặp một số trở ngại.

Có thể có nhiều cách lý giải khác nhau về những động thái trên: Đại dịch Covid-19 làm gián đoạn quá trình gặp gỡ thương thảo hay nặng nề hơn là khiến thực trạng của doanh nghiệp, đặc biệt là năng lực tài chính cả bên mua và bên bán thay đổi ngoài dự đoán.

Cùng với đó là những biến động mạnh của nền kinh tế toàn cầu mà tương lai chưa thể đoán định; Cạnh tranh căng thẳng giữa các quốc gia lớn… Những yếu tố này không thể không ảnh hưởng đến toan tính của các bên tham gia thương vụ.

Tuy  nhiên, Việt Nam cũng đang được chứng kiến một bức tranh khác. Nền kinh tế Việt Nam đang hồi phục mạnh mẽ sau đại dịch và thể hiện sức chống chịu khá vững vàng trước các tác động bên ngoài. Nhu cầu phát triển trong bối cảnh mới của cộng đồng doanh nghiệp trong nước đòi hỏi sự bổ sung mạnh mẽ không chỉ ở phương diện nguồn vốn mà còn là các bí quyết công nghệ mới và kỹ năng quản trị hiện đại.

Sự nổi lên của nhiều tập đoàn kinh tế tư nhân trong nước với tư cách là bên mua đang dần trở thành một đối trọng với những “thợ săn M&A” từ bên ngoài biên giới. Sự bùng nổ của những hoạt động kinh tế mới, nhất là những lĩnh vực công nghệ đầy sáng tạo khiến những phương thức hợp tác truyền thống trở nên dường như kém hiệu quả hơn…

Dữ liệu từ KPMG, trong 10 tháng năm 2022 cho biết, tổng giá trị M&A tại thị trường Việt Nam đạt 5,7 tỷ USD, giảm 35,3% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, Singapore là nước dẫn đầu các giao dịch xuyên quốc gia với khoảng 1,2 tỷ USD, tiếp đến là Mỹ (570 triệu USD) và Hàn Quốc (370 triệu USD).

Tuy nhiên, tương tự năm 2021, các giao dịch tiếp tục được dẫn dắt bởi các doanh nghiệp Việt Nam với giá trị hơn 1,3 tỷ USD.

Các ngành, lĩnh vực chính thu hút nhiều khoản đầu tư gồm: tiêu dùng (1,2 tỷ USD), bất động sản (gần 1 tỷ USD), công nghiệp (800 triệu USD).

“Đặc biệt, ngành năng lượng đang trở nên “hot” nhất năm 2022 nếu xét về tăng trưởng giá trị, đạt gần 600 triệu USD, tăng khoảng 6 lần so với cả năm 2021”, KPMG cho biết.

Tại Việt Nam, PE Fund và Venture Capital vẫn tăng trưởng mạnh mẽ trong những tháng đầu năm nay, bất chấp những bất ổn trên thị trường vốn và nợ xấu. Đặc biệt, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2022 được dự báo sẽ chứng kiến mức đầu tư trị giá khoảng 2 tỷ USD, giữ vững phong độ của một “ngôi sao đang lên” về khởi nghiệp trong các nước Đông Nam Á. 

Những dấu hiệu trên cho thấy thị trường M&A tại Việt Nam được dự báo vẫn sôi động, nhất là trong bối cảnh nguồn vốn trong nước bị thắt chặt, nhiều doanh nghiệp buộc phải tái cấu trúc, bán bớt tài sản, kêu gọi đầu tư do sức ép về tài chính.

Đó chính là những lý do vì sao Ban Tổ chức Diễn đàn M&A thường niên chọn chủ đề “Kích hoạt những cơ hội mới” cho năm 2022. Sự kiện sẽ diễn ra tại tới tại Trung tâm Hội nghị GEM, TP Hồ Chí Minh vào ngày 23/11/2022.

“Sự kiện thường niên uy tín về kênh đầu tư thông qua M&A năm nay sẽ thảo luận chuyên sâu các cơ hội, cũng như những nút thắt trong M&A tại Việt Nam, làm sao để tiếp tục thu hút dòng tiền từ các doanh nghiệp có tiềm lực tài chính mạnh và các quỹ đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các quỹ đầu tư tư nhân, quỹ đầu tư mạo hiểm có lượng tiền dự trữ dồi dào đang tìm nơi rót vốn”, ông Minh nói.

Chia sẻ về tác động của tình hình thế giới và trong nước đối với hoạt động M&A, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban kinh tế của Quốc hội cho rằng về chính sách vĩ mô, thông điệp của Chính phủ luôn cố gắng đảm bảo cân đối các yếu tố theo hướng tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn, trong đó bao gồm cả mua bán, góp vốn, chuyển nhượng vốn.

“Tuy nhiên, tác động các yếu tố khó kiểm soát được đối với thị trường M&A thời gian tới là từ sự thay đổi chính sách các nước, sự xung đột, chiến tranh. Nền kinh tế của chúng ta đang phục hồi, tuy nhiên, các dự báo ngắn hạn có thể thay đổi rất cao trong bối cảnh hiện nay”, ông Hiếu nhấn mạnh.

Cũng theo ông Hiếu, trên thị trường M&A, lĩnh vực bất động sản có thể  chịu tác động sớm nếu Luật Đất đai sửa đổi được thông qua vào năm 2023.

Hoài Anh