Tăng trưởng doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng tăng 12,6%, con số của thực trạng tiêu dùng?

Tổng cục Thống kê (Bộ KH-ĐT) vừa lên tiếng trước một số ý kiến cho rằng số liệu tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 5 tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm trước tăng 12,6% là khá cao, chưa phản ánh đúng thực trạng tiêu dùng của dân cư và kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Theo Tổng cục Thống kê, tỷ trọng của doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng cho thấy người dân có xu hướng tăng chi tiêu vào hàng hóa thiết yếu và giảm chi tiêu cho dịch vụ xã hội. Tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành trong 5 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm trước đã đạt tăng 12,6%, một mức tăng đáng kể.

Tuy nhiên, khi xem xét chỉ số giảm phát tăng 3,9%, tốc độ tăng theo giá chỉ đạt 8,3%, tương đương với mức tăng trong năm 2018 và bình quân 5 năm trước dịch (2015-2019). Điều này cũng phản ánh sự ảnh hưởng của dịch Covid-19 trong 3 năm gần đây (2020-2022), khi mức tăng bị hạn chế. So với năm 2019, tỷ lệ doanh thu bán lẻ hàng hóa trong tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đã tăng từ 76,3% lên 78,9%.

Trong số đó, tỷ trọng lương thực và thực phẩm đã tăng từ 24,2% trong 5 tháng đầu năm 2019 lên 27,9% trong 5 tháng đầu năm 2023, tăng thêm 3,7%. Ngược lại, doanh thu dịch vụ tiêu dùng (bao gồm lưu trú ăn uống, du lịch lữ hành và dịch vụ khác) đã giảm từ 23,7% năm 2019 xuống 21,1% năm 2023, giảm 2,6%. Trong đó, nhóm dịch vụ tiêu dùng không thiết yếu như dịch vụ lưu trú và ăn uống đã giảm từ 12,1% năm 2019 xuống 10,6% năm 2023. Dịch vụ khác cũng giảm 0,8%, từ 10,8% xuống 10%. Điều này cho thấy sự chuyển dịch của người dân, tăng chi tiêu cho hàng hóa thiết yếu và giảm chi tiêu cho dịch vụ không thiết yếu trong bối cảnh nền kinh tế đang gặp khó khăn.

Ngoài ra, Việt Nam cũng ghi nhận một tăng trưởng đáng kể trong lượng khách quốc tế và khách du lịch nội địa. Số lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong 5 tháng đầu năm đã tăng gấp 12,6 lần so với cùng kỳ năm trước. Đồng thời, lượng khách du lịch nội địa cũng tăng 3,9% so với cùng kỳ năm 2022. Đây được xem là những yếu tố tích cực đóng góp vào tăng trưởng doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng.

Sự tăng trưởng của lượng khách quốc tế và khách du lịch nội địa đã có tác động trực tiếp đến doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ trong các ngành vận tải, lưu trú ăn uống, dịch vụ du lịch lữ hành, vui chơi giải trí. Đây được xem là một phần quan trọng góp phần vào tăng trưởng về quy mô và tốc độ của doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng trong 5 tháng đầu năm.

Theo Tổng cục Thống kê, dựa trên giá hiện hành trong 5 tháng đầu năm, doanh thu bán lẻ hàng hóa ước đạt khoảng 2 triệu tỷ đồng, tăng 10,7% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt 533.500 tỷ đồng, tăng 19,9% so với cùng kỳ, trong đó dịch vụ lưu trú và ăn uống ước đạt 268.300 tỷ đồng, tăng 22,1%; dịch vụ du lịch lữ hành ước đạt 11.600 tỷ đồng, tăng 89,4%; dịch vụ khác ước đạt 253.600 tỷ đồng, tăng 15,8%.

So với 3 năm trước (2020-2022), tốc độ tăng trưởng trong 5 tháng đầu năm so với cùng kỳ theo giá hiện hành cho thấy sự khác biệt. Doanh thu bán lẻ hàng hóa tăng 6,2%, trong khi doanh thu dịch vụ tiêu dùng giảm 1,6%. Đặc biệt, dịch vụ lưu trú và ăn uống giảm 2,5%, dịch vụ du lịch lữ hành giảm 29,4%, và dịch vụ khác tăng 1%.

Tổng cục Thống kê cho rằng những phân tích trên cho thấy tốc độ tăng trưởng của tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt mức tăng tích cực trong bối cảnh chỉ số giá nhiều mặt hàng vẫn ở mức khá cao. Mặc dù đã có xu hướng giảm dần, tăng trưởng này vẫn đạt được trên nền tảng tăng trưởng thấp trong cùng kỳ các năm trước đó.

Trên cơ sở đó, Tổng cục Thống kê cho rằng việc tăng chi tiêu cho hàng hóa thiết yếu và giảm chi tiêu cho dịch vụ không thiết yếu của người dân trong hoàn cảnh kinh tế khó khăn là một xu hướng đáng chú ý. Đồng thời, sự tăng trưởng của lượng khách quốc tế và khách du lịch nội địa đã góp phần quan trọng vào tăng trưởng của doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng.

Bửu Châu