Thực trạng thị trường lao động Việt Nam: độ tuổi lao động trung bình đang già hóa song người trẻ lại thiếu việc làm
Thị trường lao động Việt Nam vẫn là thị trường dư thừa lao động, chất lượng việc làm chưa cao; phát triển không đồng đều, mất cân đối cung - cầu lao động giữa các vùng, khu vực, ngành nghề kinh tế.
Tuy nhiên, chia sẻ tại Hội thảo "Phát triển thị trường lao động nhằm thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế ở Việt Nam" do CIEM phối hợp với Chương trình Australia Hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam (Aus4Reform) tổ chức mới đây, bà Lê Thị Xuân Quỳnh, Phó Trưởng ban Ban nghiên cứu kinh tế ngành và lĩnh vực (CIEM), cho rằng, chất lượng nguồn lao động của Việt Nam còn thấp, trong đào tạo còn thiếu gắn kết giữa đào tạo và thực hành. Vì thế, kỹ năng lao động của Việt Nam còn nhiều hạn chế, chỉ đạt 46/100 điểm (xếp thứ 103 trên thế giới), kém rất xa so với nhóm ASEAN-4, chỉ cao hơn Indonesia và Lào.
Bên cạnh đó, lực lượng lao động tại Việt Nam ngày một già hóa với lao động cao tuổi tăng mạnh, lao động trẻ giảm và không đủ thay thế lực lượng lao động đang già hóa. Năm 2019 tuổi bình quân là 41 tuổi, tuổi trung vị là 40 tuổi.
Theo bà Lê Thị Xuân Quỳnh, nguyên nhân dẫn tới hạn chế thị trường lao động Việt Nam là sự thiếu đồng bộ, triển khai chậm: sắp xếp mạng lưới trường lớp chưa đi cùng với hoàn thiện quy hoạch tổng thể về phát triển trường lớp; xác định các ngành nghề trọng điểm nhưng chưa có chính sách gắn kết giữa cơ sở giáo dục với doanh nghiệp; Cơ chế tự chủ tài chính của các cơ sở giáo dục chưa đi cùng với tự chủ về con người, về chương trình đào tạo; thiếu nguồn lực để thực hiện.
Đáng chú ý, mức tiền lương tối thiểu vùng đối với khu vực tư nhân được xác định trên quan hệ 3 bên: Nhà nước, người sử dụng lao động (giới chủ) và người lao động (công đoàn), nhưng mức tiền lương tối thiểu chưa đảm bảo được cuộc sống; cơ chế phân phối tiền lương đổi mới chậm, thực chất mới điều chỉnh tăng lương cơ sở.
Cùng với đó, các trung tâm dịch vụ việc làm công lập thiếu năng động, vẫn mang tính hành chính, phục vụ chủ yếu đối tượng bảo hiểm thất nghiệp trong khu vực chính thức, mà chưa có sự kết nối với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ việc làm tư nhân. Theo báo cáo, hơn một nửa hoạt động tìm kiếm việc làm thực hiện qua những con đường phi chính thức, như bạn bè, người thân; 2 - 3% tìm qua trang web, chuyên gia Xuân Quỳnh nêu thực tế.
TS. Bùi Sỹ Tuấn, Phó chánh văn phòng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nhận định, thị trường lao động là một trong những yếu tố đầu vào quyết định đến sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế. Thế nhưng, một vấn đề lớn hiện nay của thị trường lao động là thiếu thông tin, đặc biệt thông tin các ngành nghề thu hút nhiều lao động, khiến người sử dụng lao động và người lao động không có đủ thông tin ra quyết định.
Thông tin cho người lao động và người sử dụng lao động cần phải được cụ thể hóa hơn nữa, tránh ở tình trạng thông tin vĩ mô như hiện nay, khiến người lao động rất khó tiếp cận và nắm bắt được cơ hội việc làm thực sự.
Chuyên gia cho rằng, cần xác định rõ các ưu tiên chính sách và nguồn lực cần thiết để tập trung cải thiện và phát triển thị trường lao động, qua đó thúc đẩy quá trình cơ cấu lại nền kinh tế.
Do đó, trong giai đoạn tới, Chính phủ cần ưu tiên chính sách và nguồn lực cần thiết để tập trung cải thiện và phát triển thị trường lao động qua đó thúc đẩy quá trình cơ cấu lại nền kinh tế. Trong đó, cần chú trọng hoàn thiện thể chế, chính sách về đào tạo nguồn nhân lực, về tạo dựng và giải quyết việc làm cho người lao động, về chính sách tiền lương cho người lao động và về phát triển các định chế trung gian, các cơ chế an sinh, bảo hiểm xã hội cho người lao động để thúc đẩy thị trường lao động phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập với thị trường lao động khu vực và thế giới, đáp ứng quá trình cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng hiện đại, thuộc nhóm trên của các nước có thu nhập trung bình cao.
CIEM cũng kiến nghị khi quy hoạch phát triển các tỉnh/vùng phải quan tâm đến phát triển các khu vực kinh tế trọng điểm, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp theo mô hình cụm liên kết ngành gắn với chuỗi giá trị để vừa khai thác và phát huy lao động tại chỗ, lao động giản đơn vừa thu hút được lao động chất lượng cao và dần tạo tác động lan tỏa cải thiện mặt bằng chất lượng lao động.
An Nguyên
- Tổng Bí thư, Chủ tịch nước thăm hỏi đồng bào, chiến sĩ bị ảnh hưởng của cơn bão số 3
- Tình người Yên Bái trong cơn bão lũ
- Hơn 11,4 triệu lượt khách quốc tế đã đến Việt Nam trong 8 tháng qua
- Thủ tướng chỉ đạo tập trung cứu hộ cứu nạn vụ sập cầu Phong Châu
- Cần lấp đầy khoảng trống pháp lý để thu hút đầu tư điện gió ngoài khơi
Cùng chuyên mục
Quảng Trị: Huyện Cam Lộ đẩy mạnh xuất khẩu lao động, tạo điều kiện cho người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng
Thị trường lao động tỉnh Quảng Trị đạt nhiều khởi sắc nhưng còn thiếu hụt nguồn nhân lực
Lào Cai đã giải quyết việc làm cho 11.000 lao động
Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi): Bổ sung nhóm không được hưởng trợ cấp thất nghiệp gây tranh cãi
Đã có 44.983 người lao động thi tuyển theo Chương trình EPS
-
Đưa thương hiệu Việt vươn tầm quốc tế
-
Luật nhà ở 2023 - Nhiều thay đổi trong công tác quản lý vận hành và quyền lợi của cư dân
-
Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt: Tăng thuế rượu bia lên 100% từ năm 2030
-
Dự án bị 'kẹt' ở trung ương: Giải pháp nào tháo gỡ?
-
Doanh nghiệp là chủ thế và động lực lớn nhất của khởi nghiệp sáng tạo